معرفی انواع رنگ چوب | کدام رنگ برای چوب بهتر است؟

رنگ چوب انواع مختلف دارد و شامل رنگ گیاهی، اکریلیک، دکوراتیو، روغنی، فوری و لاک الکل می‌شود، اما بیشتر از رنگ فوری برای رنگ‌آمیزی چوب استفاده می‌شود. در این مقاله می‌خواهیم انواع رنگ مخصوص چوب را بررسی کنیم. اگر می‌خواهید بدانید کدام رنگ برای چوب بهتر است، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

رنگ فوری

 این رنگ یکی از انواع رنگ چوب است. رنگ فوری در حقیقت به رنگ‌هایی گفته می‌شود که از نظر شیمیایی ویژگی‌های نزدیک به‌هم دارند. یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های رنگ‌های فوری این است که خیلی سریع خشک می‌شود. رنگ‌های فوری در بازار ایران با نام سیلر، کیلر و پلی استر (تمام پلی استر و نیم پلی استر) و رنگ‌های فوری خودرویی اغلب شناخته می‌شوند.

البته رنگ‌های فوری فقط به این موارد محدود نمی‌شوند، بلکه این رنگ‌هایی که نام بردیم رنگ‌های فوری مخصوص چوب هستند. ازآنجاکه از رنگ‌های فوری بسیار استفاده می‌شود و این رنگ‌ها کاربردی هستند، احتمالاً در سازه‌های چوبی اطراف خود می‌توانید پوشش‌هایی از تمام پلی استر یا نیم پلی استر مشاهده کنید.

ویژگی‌های رنگ فوری

• جلای خاصی به چوب می‌دهد.
• به‌سرعت خشک می‌شود.
• برای رنگ‌کردن چوب و اتومبیل به‌کار می‌رود.
• چسبندگی خوبی دارد و به‌راحتی در چوب جذب می‌شود.

نکته: رنگ فوری را در مقابل نور خورشید قرار ندهید و پس از استفاده، درب آن را محکم ببندید.

 

کاربرد رنگ فوری

• رنگ‌کردن وسایل چوبی تزئینی
• پوشش بسیار خوب برای خرده‌های چوب
• بازسازی وسایل چوبی
• جلای انواع چوب

نحوه استفاده از رنگ فوری چوب

1. سطح چوب را از آلودگی و گردوغبار تمیز کنید.

2. دمای محیط باید بین 10 تا 40 درجۀ سانتیگراد باشد.

3. رنگ را با همزن ترکیب کنید تا یکدست شود.

4. فاصلۀ زمانی برای رنگ‌کردن لایه‌ها داشته باشید.

رنگ فوری پوششی چیست؟

رنگ فوری پوششی نوعی رنگ است که بعد از اجرا مشاهده می‌کنید طرح و رنگ چوب کاملاً تغییر کرده و به رنگ مورد نظر شما تبدیل شده است. در حقیقت رنگ چوب را به‌طور کامل پوشش می‌دهد. در رنگ‌کاری میز ناهارخوری، مبلمان و سرویس خواب از رنگ‌های فوری استفاده می‌شود.

 برای مثال، اگرچه تختخواب شما با چوب ساخته شده است، اما روی آن لایه‌ای از رنگ چوب فوری کشیده شده است و شما اثری از چوب روی آن نمی‌بینید. رنگ فوری برای رنگ‌کردن خودرو و پوشش‌دادن به ام‌دی‌اف نیز استفاده می‌شود و مقاومت و پوشش‌دهی خیلی خوبی دارد.

اگر می‌خواهید رنگ فوری را اجرا کنید، بهتر است بدانید رنگ فوری به تجهیزات و لوازم مناسب و کارگاهی نیاز دارد. در حقیقت نمی‌توان رنگ‌های فوری را به‌سادگی و بدون داشتن ابزارهای مناسب مثل پیستوله و سمباده با کیفیت بسیار خوب اجرا کرد. رنگ پوششی از پرکاربردترین و رایج‌ترین مدل‌های رنگ محسوب می‌شود که در صنعت فلز و چوب به کار می‌رود.

 

رنگ روغنی

اغلب در صنعت فلز به کار می‌رود و حلال رنگ روغنی نیز بنزین، تینر روغنی یا نفت است. رنگ روغنی برای چوب مناسب نیست و برای رنگ‌کردن چوب خیلی به‌کار نمی‌رود. البته از قدیم رنگ روغنی با نام روغن جلا استفاده می‌شد. قدیمی‌ها اغلب شب عید به کمک روغن جلا سازه‌های چوبی خانه خود را جلا می‌دادند.

رنگ‌های روغنی اغلب در طیف گستردۀ رنگی تولید می‌شوند. یکی از علت‌های استفاده از رنگ‌های روغنی ممکن است ارزان قیمت بودن و شیوۀ راحت استفاده از این نوع رنگ باشد. حلال رنگ روغنی تینر روغنی است، اما به‌نظر می‌رسد بنزین بهترین گزینه برای از بین بردن سریع بوی رنگ روغنی و خشک‌شدن سریع آن باشد.

شما می‌توانید هنگام رنگ‌کردن چوب از رنگ‌های روغنی استفاده کنید و رنگ شاپان خود را تغییر دهید؛ برای مثال، می‌توانید کمی رنگ روغنی قرمز را به شاپان اضافه کنید تا رنگ فندقی داشته باشید. همچنین، به شاپان قهوه‌ای رنگ مشکی اضافه کنید و رنگ شکلاتی ایجاد کنید.

برخی از افراد از رنگ روغنی استفاده می‌کنند و درب و پنجرۀ چوبی منزل خود را رنگ می‌کنند. در این صورت هیچ اثری از چوب باقی نمی‌ماند! ازآنجاکه این افراد چندان مهارتی در رنگ‌کردن چوب ندارند، اجرای رنگ آنها اغلب کیفیتی هم ندارد. همانطور که گفتیم رنگ روغن ارزان است و راحت‌تر روی چوب اجرا می‌شود.

توصیه نمی‌شود از رنگ روغنی برای رنگ‌کردن چوب یا ایجاد پوشش روی چوب استفاده کنید. اگر هم می‌خواهید از رنگ روغنی استفاده کنید، بهتر است یک دست فیلر ابتدا روی کار اجرا کنید و سمباده بکشید. سپس رنگ روغنی را بزنید تا رنگ در چوب جذب نشود.

 اگر رنگ روغنی را بدون سیلر روی چوب اجرا کنید، روی کار پرز ایجاد می‌شود. یکی از معایب رنگ روغنی داشتن بوی بسیار بد است. البته این رنگ‌ها هوا خشک به‌شمار می‌روند و باید با دمای مناسب و گردش هوا خشک شوند.
 

مزایای رنگ روغنی

• دوام بسیار خوب
• مقاومت و چسبندگی بسیار زیاد
• تنوع رنگی
• مقاوم در مقابل شرایط آب‌وهوایی مختلف
• مناسب سطوح مختلف
• مقاوم در مقابل رشد کپک
• پوشش‌دهی یکدست و مناسب

  روغن گیاهی

  یکی از انواع رنگ چوب، روغن گیاهی است. این رنگ‌های جدید با فناوری روز دنیا و روغن‌های گیاهی تولید می‌شوند. از مزایای روغن‌ها می‌توان به اجرای آسان و خشک‌شدن سریع اشاره کرد. اغلب روغن‌های گیاهی مناسب چوب دارای مواد شیمیایی نیستند؛ به همین خاطر، برای سلامتی انسان هیچ‌گونه ضرری ندارند.

   ازآنجاکه اجرای این نوع رنگ‌ها بسیار آسان است، به دانش خاص یا تجربه برای رنگ‌کردن چوب با روغن گیاهی نیاز ندارید. روغن گیاهی در انواع مناسب بیرون و داخل ساختمان ساخته می‌شود و طیفی گسترده از رنگ‌های متنوع را دارد. از روغن‌های گیاهی می‌توانید برای کف‌پوش چوبی، ظروف چوبی و سازه‌های مقابل آفتاب و آب استفاده کنید. روغن‌های گیاهی مخصوص چوب به دلیل اینکه شیمیایی و سرطان‌زا نیستند، پرطرفدار و محبوبند.

  مزایای روغن گیاهی برای رنگ‌کردن چوب

• به‌خوبی جذب چوب می‌شود.
• از پوسته‌پوسته شدن چوب پیگشیری می‌کند.
• برای ترمیم رنگ سازۀ چوبی با همان رنگ قبلی مناسب است.
• استفاده و اجرای روغن گیاهی آسان است.
• برای ایجاد رنگ مورد نظر خود به ترکیب رنگ نیاز ندارید.

   

   لاک الکل و رنگ کردن چوب

  یکی دیگر از انواع رنگ مخصوص چوب رنگ لاک الکل است. این رنگ از ترکیب لاک و الکل ساخته می‌شود. در حقیقت از حشره‌ای به نام کوکوس گرفته می‌شود و به‌شکل پودر و پولک در بازار وجود دارد. این حشره شیرۀ درخت انگور را می‌خورد و مایعی قهوه‌ای‌رنگ ترشح می‌کند.

   بهترین رنگ لاک الکل در بازار، رنگ زرد متمایل به نارنجی روشن دارد که به آن شلاک (shellac) هم می‌گویند. حلال لاک یا شلاک الکل صنعتی است. البته از الکل سفید در لاک‌های بی‌رنگ استفاده می‌شود. هرچه میزان خلوص الکل صنعتی بیشتر باشد، نتیجه بهتر است.

   در روزگاران گذشته به دلیل نبود رنگ‌های صنعتی، بیشتر برای اجرای رنگ چوب از لاک الکل استفاده می‌کردند. رنگ‌کردن با لاک الکل به تجهیزات خاصی نیاز ندارد و اجرای آن بسیار ساده است. حتی با کمک یک دستمال هم می‌توانید لاک الکل را روی چوب اجرا کنید.

  لاک الکل گزینه‌ای بسیار خوب برای رنگ‌کردن چوب است. با کمک لاک الکل می‌توانید سازۀ چوبی خود را جلا دهید و صدای آن را هم حفظ کنید. بهتر است بدانید رنگ چوب لاک الکل بعد از خشک‌شدن در مقابل حرارت اسیدها و الکل خیلی مقاوم نیست.

  کاربرد رنگ لاک الکل

• پُر کردن شیارها و سوراخ‌های چوب (بوم‌کردن)
• پوشش‌دهی چوب
• صاف‌کردن و پرداخت سطح چوب

• رنگ‌های دکوراتیو مخصوص چوب

  از دیگر انواع رنگ چوب، رنگ‌ دکوراتیو است. اغلب این رنگ‌ تزئینی را خویش‌سازها DIY استفاده می‌کنند. رنگ‌های دکوراتیو معمولاً در بسته‌های کوچک و نوشت‌افزارها یافته می‌شوند. برای اجرای رنگ دکوراتیو مهارت و دانش خاصی نیاز ندارید، بلکه فقط نیاز هست چوب را سمباده‌کاری کنید. سپس رنگ بزنید.

  رنگ‌های دکوراتیو برای اجرای رنگ در تولید‌های صنعتی مناسب نیستند، بلکه برای پوشش سازه‌های کوچک دست‌ساز چوبی بیشتر کاربرد دارند.

  مزایای رنگ دکوراتیو

• ایجاد لایۀ نازک روی چوب و پوشش عیوب
• مقاوم در برابر رشد باکتری و رطوبت
• قابل شستشو
• دوام بسیار خوب
• دارای تنوع رنگی

  رنگ پلی اورتان مناسب چوب

  رنگ پلی اورتان در صنعت چوب و فلز ساختمان استفاده می‌شود. اگر بخواهید چوب را آب‌گریز کنید، بهتر است از رنگ‌های پلی اورتان استفاده کنید. مقاومت رنگ‌های پلی اورتان به اندازه‌ای است که در صنعت کشتی‌سازی نیز برای ایجاد پوشش روی جداره‌های داخلی و بیرونی کشتی استفاده می‌شود.

   اگر به دنبال رنگ مقاوم و مورد اعتماد هستید، توصیه می‌کنیم از رنگ‌های پلی اورتان استفاده کنید. در مبلمان شهری و صندلی‌های چوبی پارک‌ها نیز از رنگ پلی اورتان برای پوشش‌دهی چوب استفاده می‌شود. در حقیقت رنگ پلی اورتان برای چوب گزینه‌ای مناسب نیست.

  اگرچه در روزهای ابتدایی این رنگ جلوه‌ای بسیار خوب روی چوب دارد، پس از مدتی می‌بینید از بین رفته و ترک خورده است! یکی از موارد پرکاربرد رنگ پلی اورتان برای سازه‌های در معرض رطوبت و آب است؛ مثلاً رنگ‌کردن میز ناهارخوری! استفاده از رنگ پلی اورتان برای فضای داخل ساختمان مناسب است.

  فواید رنگ پلی اورتان

• مقاوم در برابر سایش، نور، آب و  اسیدهای شیمیایی
• خشک‌شدن سریع
• چسبندگی و سختی بسیار خوب
• براق‌کنندۀ چوب
• ایجاد پوشش مناسب

• رزین اپوکسی

   یکی از انواع رنگ مخصوص چوب، رنگ رزین اپوکسی است. این رنگ شیمیایی به 1 ساعت زمان نیاز دارد تا از روی چوب خشک شود. البته 3 تا 7 روز بعد به بافت درون چوب می‌رسد و بافت چوب را محکم می‌کند. رزین اپوکسی در صنایع دیگر غیر از صنعت چوب مانند صنایع دریایی، شیمیایی و هوافضا هم استفاده می‌شود.

   رزین اپوکسی انواع مختلف دارد و با توجه به نوع کاربرد باید رزین اپوکسی مناسب را خریداری کرد. هنگام خرید رزین اپوکسی بهتر است به موارد زیر دقت کنید:

• مقاومت در مقابل دما و حرارت
• میزان قدرت چسبندگی روی سطح
• مقدار ضخامت در هر بار اجرا
• میزان سختی پس از خشک‌ شدن

  کلام آخر؛ رنگ چوبی پرکاربردترین نوع رنگ چوب!

  انواع رنگ چوب را در این مقاله فهرست کردیم. شما می‌توانید با بررسی هرکدام، بهترین رنگ مناسب چوب را مشخص کنید. انواع رنگ چوب شامل رنگ فوری، رنگ روغنی، رنگ پلی اورتان، روغن گیاهی، لاک الکل و رنگ‌های دکوراتیو می‌شود و به‌نظر می‌رسد پرکاربردترین رنگ مناسب چوب، رنگ فوری است. رنگ دلخواه خود را با توجه به کاربرد آن می‌توانید از راهنمای پیش رو انتخاب کنید و از نتیجه لذت ببرید!