همه چیز درباره انواع حلال های صنعتی
حلال های صنعتی در فرایندهای گوناگون و طیف گسترده‌ای از صنایع کاربرد دارند. این ترکیبات مؤثر از رقیق‌کردن، حل‌کردن و پخش‌کردن گرفته تا چربی‌زدایی و تمیزکردن برای رسیدن به خواص شیمیایی و واکنش‌های موردنظر در محیط‌های صنعتی ضروری هستند.
با ما همراه شوید تا به بررسی انواع و کاربردهای حلال های صنعتی بپردازیم.
حلال صنعتی چیست؟
حلال، ماده‌ای (اغلب مایع) است که برای حل‌کردن مواد دیگر بدون ایجاد تغییر شیمیایی در آن‌ها استفاده می‌شود. در حقیقت، یکی از کاربردی‌ترین ترکیبات شیمیایی، حلال صنعتی است که عمل سست‌کردن را انجام می‌دهد. حلال صنعتی در حقیقت، باعث تغییر خواص فیزیکی مواد می‌شود.
انواع حلال های صنعتی برای موارد مختلف مانند حل‌کردن، رقیق‌کردن، چربی‌زدایی و پخش‌کردن مواد در صنایع گوناگون استفاده می‌شوند.
انواع حلال های صنعتی پرکاربرد
حلال های صنعتی انواع مختلف دارند و هرکدام برای کاربردی خاص با توجه به ویژگی‌ها و خواص شیمیایی طراحی شده‌اند. انواع متداول حلال های صنعتی شامل موارد زیر می‌شود:
1. حلال های آلی (Organic Solvents)
این نوع از حلال های صنعتی از ترکیبات مبتنی بر کربن ایجاد می‌شوند. حلال های آلی در صنایعی مثل رنگ‌ها، داروسازی، چسب‌ها، داروسازی و پوشش‌ها به‌کار می‌روند؛ برای مثال، در میان حلال های آلی می‌توان به تولوئن، اتیل استات و استون اشاره کرد.
2. حلال های هیدروکربنی (Hydrocarbon Solvents)
این نوع حلال از نفت گرفته می‌شود. اغلب از حلال های هیدروکربنی برای چربی‌زدایی و تمیزکردن استفاده می‌کنند. همچنین، این نوع حلال ها، مواد اولیه بسیاری از فرایندهای صنعتی هستند. در میان انواع حلال های هیدروکربنی به الکل‌های معدنی (mineral spirits) و هگزان (hexane) می‌توان اشاره کرد.
3. حلال های کلردار (Chlorinated Solvents)
حلال هایی مثل پرکلرواتیلن (perchloroethylene) و تری کلرواتیلن (trichloroethylene) در دسته حلال های کلردار قرار دارند و با خاصیت چربی‌زدایی فوق‌العاده خود شناخته می‌شوند. باوجوداین، خطرات بهداشتی و زیست‌محیطی دارند.
کاربرد حلال های صنعتی
حلال های صنعتی در فرایندها و صنایع بسیاری کاربرد دارند. برخی از موارد استفاده از حلال های صنعتی شامل موارد زیر می‌شود:
1. ساخت: حلال های صنعتی در تسهیل واکنش‌های شیمیایی، حل‌کردن مواد خام و برای تمیزکردن تجهیزات و وسایل در فرایندهای تولید از ضروریات هستند.
2. دارو: حلال های صنعتی در صنعت داروسازی برای استخراج، فرمولاسیون و فرایندهای تصفیه دارو استفاده می‌شوند.
3. رنگ‌ها و پوشش‌ها: حلال های صنعتی برای دستیابی به ویسکوزیته مطلوب، ایجاد خاصیت خشک‌شدن و ویژگی‌های دیگر در پوشش‌ها و رنگ‌ها به‌کار می‌روند.
4. چربی‌زدایی و تمیزکردن: حلال های صنعتی در از بین بردن گریس‌ها، روغن‌ها و سایر آلاینده‌ها از روی ماشین‌آلات و سطوح در صنایعی مثل هوافضا و خودروسازی کاربرد دارند.
انواع حلال های صنعتی براساس ساختار مولکولی
اگر بخواهیم حلال های صنعتی را با توجه به ساختار مولکولی آن‌ها تقسیم‌بندی کنیم، شامل موارد زیر می‌شود:
1. قطبی
در ساختار حلال های صنعتی پروتیک قطبی، دو نوع قطبی و غیرقطبی وجود دارد. این نوع از حلال ها در آب حل می‌شوند. پروپانول، بوتانول و آب در شمار حلال های قطبی هستند.
2. غیرقطبی
در حلال های صنعتی غیرقطبی به‌طور یکسان، بار الکتریکی توزیع شده است. همین امر باعث شده چربی‌دوست باشند. حلال های صنعتی غیرقطبی دارای ثبات مولکولی پایین هستند و با آب میانه خوبی ندارند. هگزان و بنزین در دسته حلال های غیرقطبی قرار دارند.
3. دو قطبی
حلال های صنعتی دو قطبی دارای یک پیوند دوقطبی بدون هیدروژن هستند. استونیتریل، استون و متانول از جمله حلال های دوقطبی به‌شمار می‌روند.
سخن آخر؛ حلال های صنعتی، ترکیباتی ضروری و کاربردی!
حلال های صنعتی از جمله ترکیبات مؤثر و بسیار کاربردی در صنایع مختلف مانند داروسازی به‌شمار می‌رود. حلال های صنعتی در حقیقت موادی هستند که بدون آنکه تغییر شیمیایی ایجاد کنند باعث حل‌شدن مواد مختلف می‌شوند. در این مقاله، حلال های صنعتی را بررسی کردیم تا هنگام خرید حلال های صنعتی به مشکل دچار نشوید.