بتونه سنگی چیست و چه کاربردی دارد؟
برای پاسخ به این سوال که «بتونه سنگی خودرو چیست؟» می‌توان گفت که در صنعت خودروسازی برای ترمیم فرورفتگی، خط‌وخش و رفع باقی عیوبی که در بدنۀ خودرو قرار دارند از نوعی پرکننده به نام بتونه سنگی استفاده می‌کنند. پس از اِعمال بتونه سنگی، رنگ‌آمیزی بدنۀ خودرو انجام می‌شود.
در این مقاله قصد داریم تا معایب، مزایا، طرز استفاده و نحوه نگهداری از بتونه سنگی خودرو (Car Body Putty) را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
بتونه سنگی خودرو چیست؟
براساس توضیحات ارائه شده در مقاله (Car Body Putty: Types and Characteristics) بتونه سنگی خودرو را می‌توان یک رنگ بسیار ضخیم معرفی کرد که به‌راحتی قابل استفاده است و در قالب خمیر یا کرم ارائه می‌شود.
از بتونه پلی‌استر یا بتونه سنگی خودرو، به‌عنوان نوعی پرکننده برای ترمیم و هم‌ترازی و موج‌گیری بر روی سطح آهنی بدنۀ خودرو استفاده می‌شود.
مواد تشکیل‌دهنده بتونه سنگی خودرو
مادۀ اصلی بتونه سنگی خودرو، رزین پلی‌استر غیراشباع است که به‌عنوان اولین لایه بتونه در ماشین استفاده می‌شود. بتونه سنگی خودرو شامل دو قسمت پلی‌استری و خشک‌کن است که معمولاً پلی‌استر را در قوطی فلزی و خشک‌کن را در تیوپ پلاستیکی نگهداری می‌کنند.
برای استفاده از این محصول باید ابتدا هر دو قوطی و تیوپ را با یکدیگر ترکیب کرده و پس از اِعمال، 20 دقیقه در دمای 20 درجه نگه داشت تا خشک شود.
مشخصات ظاهری بتونه سنگی خودرو
بتونه سنگی خودرو به رنگ طوسی است و از آن نه‌تنها برای فلز، که برای ترمیم رنگ‌های قدیمی، فایبرگلاس و انواع دیگر آلیاژهای فلزی مثل استیل و... می‌توان استفاده کرد. برای استفاده از بتونه سنگی خودرو، به لیسه، کاردک و البته مهارت بتونه کردن بدنۀ خودرو نیاز است.
معیارهای کیفیت بتونه سنگی خودرو
معیارهای متفاوتی هم برای تعیین کیفیت بتونه سنگی وجود دارد که معمولاً شامل چسبندگی، سرعت خشک شدن و قابلیت سنباده‌خوری می‌شود. یکی از مهم‌ترین تکنیک‌ها در بتونه کردن بدنۀ خودرو، رعایت ضخامت بتونه است. ضخامت بیش از اندازۀ بتونه سنگی خودرو باعث ترک خوردن آن می‌شود.
طرز استفاده بتونه سنگی
پیش از اجرای بتونه سنگی باید سطح مورد نظر را آماده کرد:
اول از همه باید سطح موردنظر را کاملاً از انواع رطوبت، چربی، آلودگی و سایر مواد اضافی مثل زنگ‌آهن پاک کرد. برای ازبین‌بردن زنگ‌زدگی‌ها می‌توان از برس سیمی با سمباده‌های مناسب استفاد کرد، زیرا بهترین سطح برای شروع بتونه‌کاری، سطح خشک و صیقل داده‌شده است.
همانطور که بالاتر اشاره‌ای کوتاه داشتیم، بتونه‌های سنگی از دو جزء تشکیل شده است؛ موادشیمیایی رزینی که حالت خمیری دارد و بخش دوم که نوعی سخت‌کننده است و به هاردنر (Hardener) معروف است.
از آن جایی که پایۀ اصلی این بتونه‌ها آب است، برای رقیق کردن‌شان می‌توان به‌راحتی از آب استفاده کرد. این دو جزء می‌بایست پیش از مصرف به‌خوبی با یکدیگر ترکیب شوند.
انعطاف‌پذیری و کشش بتونه سنگی خودرو بسیار بالاست و حتی با دست هم می‌توان به آن شکل داد، اما استفاده از لیسه یا کاردک سرعت عمل کار را بسیار بالاتر برده و اجازه می‌دهد پیش از خشک شدن به‌خوبی روی بدنۀ خودرو بنشیند.
مزایا بتونه سنگی
بتونه سنگی پرکنندگی بالایی داشته و به‌سرعت خشک می‌شود. به‌همین خاطر هم می‌توان به‌راحتی تعمیرات را انجام داد. مزایای بتونه سنگی شامل موارد زیر است:
- انعطاف‌پذیری
بتونه سنگی خودرو کشش و انعطاف‌پذیری بالایی دارد و به‌همین دلیل هم می‌تواند به‌راحتی تمامی منافذ را پر کند.
- سنباده‌خوری بالا
از آن جایی که بتونه سنگی انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارد می‌توان حتی به‌جای استفاده از کاردک، از دست هم برای منظم کردن آن استفاده کرد.
- مقاومت بسیار بالا
یکی دیگر از ویژگی‌های این بتونه، مقاومت بسیار بالاست. اگر مراحل بتونه‌کاری بدنۀ خودرو به‌خوبی انجام شود، می‌تواند تا مدت‌ها به‌خوبی روز اول باقی بماند.
- خشک‌شدن سریع
بتونه سنگی خودرو، خیلی سریع خشک شده و نهایتاً به 20 دقیقه زمان نیاز دارد. این امتیاز ویژه‌ای است اما فرد بتونه‌کار را هم مجبور می‌کند که کار بتونه‌کاری و سمباده‌کشی را در سریعترین زمان انجام دهد.
- پرکنندگی عالی
مهم‌ترین ویژگی یک بتونه‌کار خوب، پرکردن تمام منافذ بدنۀ خودرو است. بنابراین بسیار مهم است که از بتونه‌ای مثل بتونه سنگی خودرو استفاده شود که بتواند به‌خوبی تمامی منافذ را پوشش دهد.
بتونه سنگی خودرو ظاهری مرتب و صیقل‌خورده به بدنه خودرو می‌دهد.
معایب بتونه سنگی
در کنار مزایایی که در بالاتر گفته شد، استفاده از بتونه سنگی معایبی نیز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهد شد:
- ایجاد حساسیت
در ترکیبات بتونه سنگی از موادشیمیایی استفاده می‌شود که در بعضی موارد می‌تواند تولید حساسیت و بیماری کند.
- خاصیت اشتعال‌زایی
متأسفانه موادشیمیایی موجود در بتونه سنگی قابلیت اشتعال‌زایی داشته و به‌راحتی می‌تواند موجب آتش‌سوزی شود؛ به‌همین دلیل می‌بایست در طول نگهداری و استفاده از آن به این مورد توجه ویژه داشت.
- وجود ترکیبات شیمیایی
همانطور که در 2 مورد بالاتر هم گفته شد، ترکیبات شیمیایی بتونه سنگی معایب زیادی به همراه دارد و می‌تواند باعث بیماری، حساسیت و حتی آتش‌سوزی شود. بنابراین اگر شخصاً از این بتونه استفاده می‌کنید، بهتر است از برخورد مستقیم آن با دست و چشم خودداری نمایید.
نحوه نگهداری از بتونه سنگی
فراموش نکنید درب فلزی پلی‌استر و درب پلاستیکی خشک‌کن را به‌خوبی ببندید. زیرا بتونه سنگی برای خشک شدن تنها به 20 دقیقه زمان نیاز دارد و اگر درب آن را به‌خوبی نبندید کاملاً خشک‌شده و دیگر نمی‌توان برای دفعات و موارد بعدی از آن استفاده کرد.
از سوی دیگر بتونه سنگی قابلیت اشتعال‌زایی بسیار بالایی هم دارد و می‌بایست آن را به دور از نور مستقیم خورشید و در دمای 5 تا 35 درجه سانتی‌گراد نگهداری کرد. در این صورت می‌توان بتونه را به‌راحتی تا 2 سال نگهداری کرد.
برای خشک شدن بتونه سنگی خودرو تنها به 20 دقیقه زمان نیاز است.
نکات تکمیلی درباره بتونه سنگی خودرو
شاید بتوان مهم‌ترین کار در فرایند بتونه‌کاری را پر کردن درز و شکاف‌ها دانست. برای پر کردن تمامی منافذ و شکاف‌ها باید از بتونه‌ای منعطف و کشش‌پذیر استفاده کرد تا به‌خوبی عمل کرده و درنهایت سطحی یک‌دست و تمیز درست کند.
جمع‌بندی
کار کردن با بتونه سنگی خودرو بسیار راحت است. زیرا منعطف بوده، مقاومت بالایی داشته و به‌راحتی می‌توان آن را سمباده زده و سطحش را صیقلی و صاف کرد. فراموش نکنید که پیش از هر کاری باید سطح مورد نظر را کاملاً صاف و بی‌برجستگی کرده و از تمامی آلودگی‌ها، چربی‌ها و گردوغبارها پاک و تمیز کرد.
درواقع به همان اندازه که مهارت بتونه‌کاری مهم است، کار کردن روی سطح تمیز هم اهمیت دارد، چراکه درغیر این صورت نمی‌توان سطح مناسبی داشت. بتونه سنگی خودرو مقاومت بسیار بالایی دارد اما به‌هرحال در اثر سرما و گرمای زیاد و پس از چندین سال نیاز به ترمیم و بازسازی مجدد دارد.
در این مقاله سعی کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که «بتونه سنگی خودرو چیست؟» و همچنین مزایا، معایب و نحوه استفاده آن را با یکدیگر بررسی کردیم. امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید بوده باشد.